Aan de rand van De Uithof is het nieuwe Earth Simulation Lab (ESL) gebouwd. Een bijzonder BREEAM-project; het karakteristieke zware casco van het huidige Robert J. van de Graafflab is behouden en hergebruikt. Samen met ABT, Barcode Architects en Universiteit Utrecht bouwde Aannemingsmaatschappij Friso aan dit duurzame onderzoeksgebouw.
Awards:
Het Earth Simulation Lab (ESL) is gemaakt van gerecyclede, natuurlijk en tijdloze materialen. Daarmee is het een duurzaam gebouw. Een gebouw ook dat mooi past in de omgeving. Zo’n 40 medewerkers doen in het ESL onderzoek. Samen met studenten en onderzoekers werken zij aan het doel om van ESL een top onderzoeksfaciliteit op het gebied van earth scienes te zijn. Het nieuwe onderkomen van ruim 7000 m² biedt onderdak aan laboratoria, kantoren en werkruimtes. Het hart van het Earth Simulation Lab wordt gevormd door een grote onderzoeksruimte. In deze ruimte wordt het stroomgotenlaboratorium geplaatst. Dit laboratorium is uniek in Europa. In een 25-meter-lange stroombak wordt onderzoek gedaan naar delta’s en stroomgebieden van rivieren. In het gebouw is verder ruimte voor onderzoek (HPT en Techtonix), kantoren en opslag van geologische monsters. De kantoren zijn aan de zuid- en oostgevel van het gebouw geplaatst; werkplaatsen en laboratoria zijn in de binnenring van het gebouw geplaatst. Het gebouw heeft hiermee een duidelijke structuur en indeling.
Het Earth Simulation Laboratory is ontworpen door het team ABT & Barcode Architects. Het ESL is een grootschalige transformatie van het Robert J. van der Graaff laboratorium op het Utrecht Science Park. Het gebouw is oorspronkelijk gebouwd voor het huisvesten van een deeltjesversneller. Deze functie heeft het gebouw al lang niet meer, maar de kenmerkende constructie met wanden van een meter dik en zwaar uitgevoerde betonkolommen verwijst nog naar dit verleden. De structuur van het Robert J. van de Graaflab en dan met name het karakteristieke zware casco, is voor 90% hetzelfde gebleven.
Het doel was om de bestaande constructie te handhaven. Dat is gelukt door deze te versterken met koolstoflijmwapening. “Voor Friso een mooie uitdaging om een relatief oud en grijs gebouw een nieuw modern gezicht te geven”, aldus Gerben de Boer, kostendeskundige Friso Bouwgroep. De gevel is niet alleen mooi om te zien en bijzonder uitgevoerd, maar ook innovatief als het gaat om klimaatbeheersing. “Het duurzaamheidsaspect (minimaal BREEAM-certificaat “Very Good”) draagt daar haar steentje aan bij. Het kenmerk van het werk zijn de ingenieuze klimaatgevel en de daarop afgestemde klimaatinstallatie. Dit is een 'actieve' gevel die op een slimme manier gebruik maakt van daglicht, zonnewarmte en luchtverversing om het binnenklimaat te beheersen”, sluit de Boer af. De gevel maakt het gebruik van het Venturi Effect. Door dit systeem wordt via het plafond lucht het gebouw ingeblazen. Door de overdruk in het gebouw wordt de lucht op een natuurlijke manier naar buiten gedrukt via een overdrukrooster. De spouw kan in de winter gesloten worden en bij warm weer geopend, zodat er verkoelde lucht doorheen kan stromen.
De karakteristieke gevel geeft het gebouw een compleet nieuwe uitstraling. De buitenmuur weerspiegelt de identiteit van het instituut geowetenschappen dat in het gebouw gehuisvest is. De horizontale banden borduren voort op het ouder laboratorium en sluiten aan bij de gebouwen in de omgeving. Op de banden, die opgebouwd zijn uit unieke betonpanelen, laten het Nederlandse Deltalandschap zien. De panelen zijn speciaal voor dit project ontwikkeld. De ingelegde en gepolijste RVS-strips creëren het beeld van een stromende waterdelta. Het is voor het eerst dat de koppeling van beton en RVS op deze schaal is toegepast in de Nederlandse architectuur. Het aanbrengen van de RVS-strips was een uitdaging, omdat thermische uitzetting tussen beide materialen opgevangen moesten worden.
Het gebouw heeft in 2019 de Betonprijs gewonnen in de categorie Utiliteitsbouw. De jury beoordeelde het project als volgt: "Het karakter van het nieuwe ESL wordt bepaald door het subtiele lijnenspel in de betonnen gevelelementen. Deze zet de identiteit van het instituut Geowetenschappen krachtig neer. De toegepaste wetenschappelijke benadering bij de ontwikkeling van de RVS-doorweven betonelementen sluit naadloos aan bij de doelstelling van de Betonprijs."
Partners:
Jan Boorsma kan je er alles over vertellen. Je kunt hem bereiken via onderstaande gegevens. Hij staat je graag te woord.
Jan Boorsma
Op zoek naar een leuke baan in de utiliteitsbouw? Wij zijn altijd op zoek naar echte bouwers. Bekijk al onze vacatures op www.echtebouwers.nl.
